ايرنا:
رئیس دفتر توسعه سامانه های شبکه های آبیاری تحت فشار گفت: با توجه به ظرفیت و امکانات موجود اراضی کشور، توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار تنها در 4.5 میلیون هکتار ممکن است که تاکنون یک میلیون و 300 هزار هکتار آن در کشور اجرایی شده است.


علی اکبر مرادی روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با بیان این که، هم اکنون 90 درصد محصولات کشاورزی کشور از اراضی آبی و تنها 10 درصد تولیدات از اراضی دیم تامین می شود افزود: اصلاح مصرف بالای آب در بخش اراضی آبی می تواند نقش موثری در حفظ این منابع حیاتی داشته باشد.

وی اظهار داشت: در شرایط فعلی به طور متوسط راندمان آبیاری کشاورزی در مزارع کشور حدود 43 درصد است که با بهره گیری از روش آبیاری تحت فشار این راندمان باید در مزارع به 75 تا 80 درصد برسد.

مرادی گفت: با وجود بحران شدید آبی در کشور، استفاده از روش های آبیاری تحت فشار به سرعت عمل بیشتری در اجرا نیاز دارد تا با مدیریت مصرف بهینه آب در مزارع، ذخیره سازی سفره های زیرزمینی به شکل مطلوبی صورت گیرد.

وی با بیان اینکه بکارگیری از روش های آبیاری تحت فشار در جهان بیش از 100 سال قدمت دارد، افزود: بهره گیری از شبکه های آبیاری تحت فشار، ترویج، توسعه و تامین منابع مورد نیاز برای این بخش در ایران حدود 20 سال است که مورد توجه دولت ها بوده به طوری که طی سال های اخیر 85 درصد کمک های بلاعوض به این بخش صورت گرفته است.

به گفته رئیس دفتر توسعه سامانه های شبکه های آبیاری تحت فشار معاونت آب، خاک و صنایع کشاورزی، از حدود هشت میلیون و 400 هزار هکتار اراضی آبی موجود تنها 4.5 میلیون هکتار آن قابلیت تجهیز و امکان اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار و قطره ای را دارد.

وی تصریح کرد: در شرایط فعلی، پتانسیل اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار در کشور با تمام امکانات کمتر از 300 هزار هکتار در سال است، اما بالاترین سطح اجرا شده تاکنون برابر با 165 هزار هکتار در سال بوده است.

وی در خصوص دلایل طولانی شدن تجهیز اراضی کشاورزی به سیستم های آبیاری تحت فشار، افزود: البته کمبود منابع مالی عامل اصلی در کندی اجرای این شبکه ها نبوده است، بلکه به روز نبودن دانش کشاورزان، نبود تجهیزات کشاورزی و نداشتن شرکت های طراح، مجری و پیمانکار قوی نیز در این امر نقش داشته است.

رئیس دفتر توسعه سامانه های شبکه های آبیاری تحت فشار معاونت آب، خاک و صنایع کشاورزی گفت: کشاورزی سنتی تنها عامل بحران آب در کشور نیست، بلکه تغییرات اقلیمی و خشکسالی های پی در پی نیز در بروز این کمبودها نقش اساسی داشته است.

مرادی، با بیان اینکه 6.5 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی در حال حاضر به شکل سنتی اداره می شود، افزود: در واقع به دلیل ظرفیت های موجود و محدودیت در تجهیز اراضی کشاورزی، نباید انتظار داشته باشیم کل اراضی آبی به سیستم آبیاری تحت فشار تجهیز شود.

وی بر ضرورت تامین امنیت غذایی کشور تأکید و اضافه کرد: هم اکنون هدف و استراتژی وزارت جهاد کشاورزی افزایش راندمان بهره وری آب است تا به ازای هر مترمکعب آب مصرفی بتوانیم محصولات غذایی بیشتری را تولید کنیم، این در حالی است که طی سال های گذشته پائین ترین بهره وری مربوط به این بخش بوده است.

مرادی بهره گیری از روش های نوین آبیاری از جمله تحت فشار و قطره ای را عاملی موثر در مدیریت منابع آبی و نحوه صحیح مصرف آب در مزارع دانست و گفت: موفقیت در استفاده از این تجهیزات به نوع کشت محصول، توپوگرافی و شیب خاک نیز بستگی دارد.

وی ادامه داد: تاکنون دولت و مجلس شورای اسلامی با برنامه ریزی مناسب توانسته اند حمایت لازم را در خصوص تغییر روش آبیاری بخش کشاورزی و اصلاح آن فراهم کنند، به طوری که موفق شده اند بکارگیری از روش های نوین آبیاری را در این بخش ترویج دهند.

به گفته این کارشناس ارشد، دستیابی به افزایش بهره وری آب در بخش کشاورزی مستلزم رعایت مراحل اصولی و استفاده از روش های مختلف آبیاری تحت فشار است. به طور مثال آبیاری قطره ای می تواند راندمان بهره وری آب را به 90 درصد برساند البته این مهم زمانی تحقق می یابد که کشاورزان طبق برنامه زمان بندی عملیات آبیاری را انجام دهند.

مرادی اظهار داشت: نبود نظارت مستمر در بهره وری آب کشاورزی، کمبود دانش بهره برداران و آموزش و اجرای عملیات یکی دیگر از مشکلات در اجرای طرح آبیاری تحت فشار است که باید تقویت شود.

وی درباره آگاهی پایین فنی و علمی کشاورزان در استفاده از روش های آبیاری تحت فشار، گفت: متاسفانه کشاورزان اطلاعات لازم را برای استفاده از شبکه های آبیاری تحت فشار براساس برنامه زمان بندی آبیاری، انتخاب توان پمپ با هدف کاهش مصرف انرژی، چگونگی رفع گرفتگی قطره چکان ها را ندارند که این باید مورد توجه مسئولان بخش کشاورزی قرار گیرد.

وی در خصوص هزینه های آبیاری تحت فشار نیز افزود: از آنجا که برخی از لوازم و تجهیزات مورد نیاز این بخش وارداتی است و هزینه های اجرای آن متناسب با ویژگی های اراضی و قیمت تجهیزات که براساس نرخ دلار محاسبه می شود، در کشور متفاوت است، به طوری که اجرای هر هکتار شبکه آبیاری تحت فشار به طور میانگین هفت میلیون تومان هزینه دارد که در صورت بهره برداری صحیح می توان علاوه بر تولید اقتصادی، کاهش مصرف آب را نیز تحقق بخشید.