پاسخ 3 دولتمرد به انتقادات آماری
(چهارشنبه 1393/07/30)
روزنامه ایران:
گروه اقتصادی در طول 14 ماه که از فعالیت دولت یازدهم میگذرد، با اتخاذ سیاستهایی که به طور کامل با دوره گذشته متفاوت است، دستاوردهای چشمگیری در بخش اقتصادی نصیب کشور شده است.
در ابتدا با در دستور کار قرار گرفتن انضباط مالی دولت موفق شد به میزان زیادی از شتاب نرخ تورم بکاهد به گونهای که براساس تازهترین آمارها در شهریور ماه این نرخ نقطه به نقطه به 2/14 درصد و تورم 12 ماهه به 6/20 درصد کاهش یافت.
از سوی دیگر تغییر سیاستها و برنامههای دولت در فصل بهار هم باعث بهبود قابل توجه نرخ رشد اقتصادی کشور شد. در این فصل آمارهای بانک مرکزی نشان داد که رشد اقتصادی کشور به 6/4 درصد رسیده است که نسبت به فصول مشابه سال قبل بهبود چشمگیری داشته است. سومین تحول مثبت نیز با اعلام نرخ بیکاری فصل تابستان امسال از سوی مرکز آمار ایران رقم خورد که بر اساس آن نرخ بیکاری با رسیدن به 5/9 درصد پس از پنج سال تک رقمی شد.
اما بجز افت چشمگیر نرخ تورم که کمتر مورد انتقاد مخالفان قرار گرفت، دو آمار دیگر یعنی رشد اقتصادی و نرخ بیکاری با حمله شدید مخالفان مواجه شد. البته در این زمینه برخی از استادان دانشگاه نیز با ارائه تحلیلهایی دلایل تکرقمی شدن نرخ بیکاری را به تغییر نرخ مشارکت اقتصادی مربوط دانستند. ولی مخالفانی بودند که بیمحابا و با زیر سؤال بردن آمار مراجع رسمی کشور (بانک مرکزی و مرکز آمار ایران) این دستاورد دولت را آمارسازی و بازی با اعداد اعلام کردند. این در حالی است که بارها رئیس جمهوری و معاون اول وی چنین اتهاماتی را به دولت
بیاساس دانستند.
هرچند در این مدت رئیس مرکز آمار ایران به عنوان متولی انتشار آمار رسمی کشور از جمله نرخ بیکاری پاسخی به این منتقدان نداده بود، اما روزگذشته در همایش ملی روز آمار و برنامهریزی، محمد باقر نوبخت معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری و عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور به دفاع تمامقد از آمار منتشر شده این نهاد پرداختند.
کسری بودجه نداریم
معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری با بیان اینکه مرکز آمار ایران همواره در مقاطع مختلف منشأ تأثیر و نقش آفرینی قاطع و بلامنازع بوده است، گفت: سرشماری عمومی کشاورزی در مرکز آمار ایران در حال انجام است و امید داریم نتایج این سرشماری بتواند برنامهریزان را در تصمیمگیری درست برای بخش کشاورزی بخوبی رهنمون باشد.
محمدباقر نوبخت در همایش روز آمار و برنامهریزی تدوین برنامه ششم توسعه را در دست اقدام بیان کرد که مرکز آمار ایران در آن نقش مهمی دارد و گفت: با تصویب نظامنامه این برنامه در بخشهای مختلف معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری برنامه ششم در حال تهیه و تنظیم است. وی افزود: برای اینکه برنامه ششم بتواند در شرایط فعلی نبود تعادل منطقهای و محصول اجرای بیش از 10 برنامه را جبران کند به آمار صحیح نیازمند هستیم.
وی افزود: برای سال آینده نیز باید خود را آماده کنیم تا در بودجه با کمبود مواجه نشویم. معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری گفت: اگر کاهش قیمت جهانی نفت ادامه یابد، باید متناسب با منابع، بودجه دولت را تنظیم کنیم و در کنار آن توازن منطقهای مد نظر در برنامه ششم نیز رعایت شود.
معاون رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه تاکنون بودجه 1393 هیچ گونه کسری نداشته است، گفت: در صورت ادامه روند کاهشی قیمت نفت درآمدها و هزینهها را با یکدیگر تراز خواهیم کرد.
وی همچنین در مورد اعتراض دامداران برای دریافت یارانه گفت: ما برای پنج ماه آینده 1200 میلیارد تومان به بخش کشاورزی اختصاص دادهایم که وزارت کشاورزی میتواند از این محل یارانه دامداران را نیز بپردازد.
نیاز ایران به سامانه جامع آماری
دراین همایش همچنین وزیر کشور با اشاره به وجود آمارهای پراکنده در کشور بر لزوم تجمیع اطلاعات آماری کشور با محوریت مرکز آمار ایران تأکید کرد و گفت: به سامانه جامع آماری نیاز داریم.
عبدالرضا رحمانی فضلی در همایش روز بزرگداشت آمار و برنامهریزی گفت: متأسفانه در کشور شاهد آمارهای پراکنده هستیم و اولویت آن است که مرکز آمار، مرکز و مرجع اصلی باشد. باید همه دستگاههای دولتی آمار خود را در داخل یک مرکز داده بزرگ بریزند. وی با بیان اینکه در شرایط کنونی تهیه آمارهای
5 و 10 ساله کهنه شده است بلکه باید آمار کشور به صورت روزانه باشد، اظهار داشت: همه به دنبال ایجاد بانک اطلاعات هستند و باید این نقیصه در کشوربرطرف شود.
وزیر کشور همچنین تحلیل درست آمار را از نیازهای برنامهریزی کشور دانست و گفت: زمانی هم که در دیوان محاسبات کشور بودم این دو سؤال را مطرح کردم که هیچ کس نمیداند درآمد واقعی دولت همچنین هزینههای کل دولت چقدر است و به همین دلیل نمیتواند برنامهریزی کند که چقدر باید منابع داشته باشد یا مالیات بگیرد.
دفاع عادل آذر از آمارهای مرکز آمار
رئیس مرکز آمار ایران با اشاره به سابقه پنجاه سال کار آمارگیری این مرکز و وجود نیروهای مجرب و متخصص، گفت: به هیچ عنوان با هیچ کسی درباره آمارهای اعلامی وارد مناظره نخواهیم شد، زیرا این مرکز برای این دولت یا دولتهای گذشته نیست و متعلق به نظام است. عادل آذر درباره انتقادات اخیر از مرکز آمار ایران گفت: متأسفانه برخورد برخی رسانهها و مسئولان ما را دچار دلتنگی و ناراحتی میکند، ضمن اینکه در هیچ جای دنیا آمارهای مرکز آمار را زیر سؤال نمیبرند.
وی افزود: ما سوگند خوردهایم و باید استقلال حرفهای خود را حفظ کنیم.
رئیس مرکز آمار ایران تصریح کرد: متأسفانه نرخ بیکاری فصل تابستان 93 که اعلام شد، برخی به این نرخ نیز ایراد گرفتند در حالی که اگر این نرخ را قبول ندارند، باید 60 هزار خانوار را در کشور مورد ارزیابی قرار دهند. در صورتی که بخواهیم وارد پاسخ شویم، دستمان پر است اما مرکز آمار باید سکوت کند، زیرا نمیخواهیم استقلال ما زیر سؤال برود.
عادل آذر گفت: در حالی فردی براحتی آمار مرکز آمار را زیر سؤال میبرد که انگار نمیداند مأموران ما برای دریافت این اطلاعات به 60 هزار نفر در نقاط مختلف کشور مراجعه کرده تا بتوانند اطلاعات اصیلی را به دست آورند. چگونه میتوانند مدعی غلط بودن آمار مرکز آمار ایران باشند در حالی که هیچ آمار و اطلاعاتی بدون کنترل کیفیت و دریافت مهر استاندارد از این سازمان خارج نمیشود.
آذر ادامه داد: ما برای آمار و ارقام خود شرف گرو گذاشتهایم. در این میان، زمانی رئیس دولتی آمد و آمار تولید شغل را دو میلیون و 500 هزار نفر عنوان کرد اما ما اعلام کردیم که تنها یک میلیون و 200 هزار شغل ایجاد شده است.
عادل آذر افزود: زیرساختهای شبکه ملی آمار ایران به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری بالای 90 درصد آماده است اما همچنان با خلأ جدی در نظام آمارهای ثبتی مواجه هستیم.