علت گرانی برنج ایرانی چیست؟
(دوشنبه 1394/10/21)
روزنامه دنیای اقتصاد:
قيمت برنج ايراني در خرده فروشي‌ها تا ۶۰ درصد افزايش يافته است. شهروندان در حالي در روز‌هاي اخير شاهد گراني بي‌سابقه قيمت برنج ايراني بوده‌اند.
قيمت برنج ايراني در خرده فروشي‌ها تا ۶۰ درصد افزايش يافته است. شهروندان در حالي در روز‌هاي اخير شاهد گراني بي‌سابقه قيمت برنج ايراني بوده‌اند كه اين ماده غذايي نقشي اساسي در سبد مواد خوراكي ايرانيان دارد. آمارها نشان مي‌دهد سرانه مصرف برنج در ايران ۶/۳۶كيلوگرم در سال است كه اين رقم هفت برابر سرانه مصرف در اتحاديه اروپاست. در روز‌هاي اخير اين ماده غذايي پر مصرف به نحو بي‌سابقه‌اي افزايش قيمت داشته است. هر چند تحليلگران دلايل مختلفي را براي اين افزايش قيمت ذكر مي‌كنند، اما به درستي مشخص نيست چه دست‌هاي پشت پرده‌اي در گران شدن برنج ايراني دخيل است.
به گزارش ایسنا، از مهم‌ترين گمانه‌هايي كه در اين زمينه وجود دارد مي‌توان به سود ناشي از كاهش خريد برنج ايراني و به تبع آن تمايل به خريد برنج خارجي كه قيمتي به مراتب ارزان‌تر دارد اشاره كرد. گرايش بيشتر به خريد برنج خارجي مي‌تواند به نفع واردكنندگان مجاز و غيرمجاز اين محصول بحث برانگيز باشد.
افزايش قيمت تا ۱۵ هزار تومان
آنطور كه روز گذشته منابع خبري اعلام كردند برنج ايراني درجه يك كه هر كيلوگرم آن در فروش كيسه‌اي حداكثر ۹۰۰۰ تومان است، در مغازه‌هاي خرده‌فروشي و سوپرماركت‌ها تا كيلويي ۱۵ هزار تومان هم فروخته مي‌شود؛ يعني افزايش بيش از ۶۰ درصدي!
برنج‌هاي ايراني و خارجي كه در بازار و مغازه‌هاي سطح شهر تنوع زيادي دارند، بر اساس كيفيت و برندشان به قيمت‌هاي مختلفي عرضه مي‌شوند. برنج‌هاي ايراني كه به گفته فروشندگان در مقايسه با برنج‌هاي خارجي مصرف و تقاضاي بيشتري دارند از كيفيت بهتري هم برخوردار هستند اما در عين حال فروشندگان برنج مي‌گويند كه برنج‌هاي خارجي هم مشتريان خاص خود را دارد و به دليل قيمت‌هاي پايين‌ترشان، بيشتر از سوي اقشار كم‌درآمد مورد استفاده قرار مي‌گيرد. هر كيلوگرم برنج ايراني كه در بازار از تنوع زيادتري نسبت به برنج‌هاي خارجي برخوردار است، در عمده فروشي و فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي رنج قيمتي از ۴۳۰۰ تا ۹۰۰۰ تومان دارد اما اين در حالي است در خرده فروشي‌هاي سطح شهر قيمت‌ها به صورت قابل توجهي با عمده فروشي‌ها تفاوت پيدا مي‌كند. برنج‌هاي ايراني در مغازه‌هاي سوپر ماركت و در فروش‌هاي خرد (به صورت كيلويي) بين ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان نسبت به عمده فروشي‌ها افزايش قيمت دارد.
به عنوان نمونه برنج ايراني هاشمي درجه يك كيلويي ۹۰۰۰ تومان در عمده‌فروشي‌ها و مراكز بزرگ خريد مواد غذايي عرضه مي‌شود و در خرده‌فروشي‌ها بين ۱۳ تا ۱۵ هزار تومان قيمت دارد.
در ميان ساير ارقام برنج ايراني، هر كيلوگرم برنج طارم درجه يك در خرده فروشي‌ها ۸۰۰۰ تومان، طارم رمضاني ۶۰۰۰ تومان و برنج دم‌سياه ۸۰۰۰ تومان فروخته مي‌شود.
در ميان ارقام پرمحصول برنج، برنج ندا كيلويي ۶۰۰۰ تومان، برنج شيرودي كيلويي ۵۸۰۰ تومان و برنج فجر كيلويي ۵۰۰۰ تومان قيمت دارد. برنج‌هاي نيم‌دانه ايراني نيز كيلويي ۴۲۰۰ تا ۴۵۰۰ تومان فروخته مي‌شود.
اما قيمت برنج‌هاي خارجي تفاوت چنداني درخرده فروشي و عمده فروشي ندارند؛ به طور كلي برنج‌هاي وارداتي در بازار شامل چهار - پنج نوع مختلف مي‌شود. هر كيلوگرم برنج هندي دانه بلند درجه يك ۴۵۰۰ تومان و برنج هندي درجه دو ۴۰۰۰ تومان فروخته مي‌شود.
همچنين برنج اروگوئه‌اي كيلويي ۴۰۰۰ تومان، برنج پاكستاني كيلويي ۳۵۰۰ تومان و هر كيلوگرم برنج تايلندي و آرژانتيني ۳۰۰۰ در مراكز خريد عرضه مي‌شود.
در حال حاضر موضوع حائز اهميت براي مصرفكنندگان در خريد برنج‌هاي ايراني اين است كه مصرفكنندگان بايد براي خريد برنجي كه قيمت معقول و استاندارد داشته باشد به مراكز عمده‌فروشي مراجعه كنند و افرادي كه نمي‌توانند براي خريد روزانه‌شان به اين مراكز بروند بايد برنج ايراني را حداقل ۳۰۰۰ تومان گران‌تر بخرند؛ گران‌فروشي‌ای كه دليل آن مشخص نيست، چرا كه اخيرا هيچ‌گونه خبري مبني بر افزايش قيمت برنج ايراني از سوي مقامات وزارت كشاورزي اعلام نشده است و اين تفاوت چشمگير قيمت بين عمده فروشي و خرده فروشي غير قابل توجيه به نظر مي‌رسد كه دستگاه‌هاي نظارتي بايد توجه بيشتري به اين گران فروشي آشكار نشان دهند.
دست‌هاي پشت پرده
واردات برنج به ايران از جمله جنجال بر انگيزترين مسائل در سال‌هاي اخير بوده است. هر چند امسال مسئولان عنوان مي‌كنند با انديشيدن تمهيداتي جلو واردات بي‌رويه برنج خارجي را گرفته‌اند، اما واردات مجاز و غيرمجاز اين محصول در سال‌هاي اخير تا حد زيادي به توليد داخلي ضربه زده است. برنج‌هاي وارداتي با قيمتي ارزان‌تر به دست مصرفكنندگان مي‌رسد و همين مساله باعث مي‌شود، برنج داخلي مشتري خود را از دست بدهد.
امسال واردات برنج تا همين چند ماه پيش ممنوع بود و به تازگي در حد محدودي واردات اين محصول كشاورزي آغاز شده است. با وجود اين، مسئولان تعرفه‌هاي سنگيني براي برنج وارداتي تعيين كرده‌اند كه اين مساله به گران شدن قيمت آن و نزديكي آن به قيمت برنج داخلي انجاميده است. آذر امسال مسيح كشاورز دبير انجمن واردكنندگان برنج گفت: «با وجود آزاد شدن واردات برنج، دليل بالا بودن تعرفه آن كه ۴۰ درصد است و همچنين مابه‌التفاوت ۵۰۰ توماني براي هر كيلوگرم، قيمت تمام شده برنج خارجي به حدود ۴۰۰۰ تومان رسيده كه با اعمال سود بنكداران تا ۴۶۰۰ تومان هم مي‌رسد، بنابراين واردكنندگان استقبال چنداني از ثبت سفارش واردات برنج نكرده‌اند.» حال به نظر مي‌رسد متضرران از تصميمات مسئولان در اين زمينه دست به كار شده‌اند و به دنبال ايجاد اختلال در بازار برنج هستند.
هر چند هنوز به درستي مشخص نيست كه چرا قيمت برنج ايراني به يك‌باره افزايش بي‌سابقه‌اي داشته است، اما آنچه مشخص است سودي است كه واردكنندگان و قاچاقچيان از اين گراني مي‌برند. پيش‌بيني مي‌شود در صورت تداوم گراني برنج قاچاق آن افزايش يابد.
صنعت موتورسیکلت و دوچرخه
