ایسنا:
محققان کشور با استفاده از خاک و دو نوع گیاه ساختاری از سفال‌ها را برای ایجاد سرمایش و گرمایش عرضه کردند که با کاهش ۶۷ درصدی مصرف آب قادر به تامین سرما و گرمای محیط است و به گفته آنها به دلیل اضافه شدن املاحی چون آهن و کلسیم در آب، کاربرد آن در مرغداری‌ها ۹۰ تا ۹۵ درصد از مرگ و میر جوجه‌ها می‌کاهد و استفاده از آن در گلخانه‌ها موجب رشد بهتر گیاهان خواهد شد.

مرتضی چابکی، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: در شرایط تحریم و نوسانات ارزی، قیمت بسیاری از قطعات وارداتی مورد نیاز بخش‌های صنعتی، گلخانه‌ها و مرغداری‌ها و دامداری‌ها دو برابر شده است.

وی یکی از قطعات وارداتی مهم در صنعت مرغداری و دامداری‌ها را "پت سلولزی" دانست و اظهار کرد: در کولرهای جدید به جای پوشال از صفحه‌های کاغذی فشرده استفاده می‌شود که اساس این صفحات "استات سلولز" است و با استفاده از آن کولرهای سلولزی تولید شد که به دلیل مزایایی که دارد، به تدریج جایگزین کولرهای آبی شده است.

چابکی با بیان اینکه "پت سلولزی" مورد نیاز کشور معمولا از کشورهایی چون ترکیه به کشور وارد می‌شود، ادامه داد: بهای هر پت سلولزی در حدود یک متر مربع حدود ۴۰۰ هزار تومان بود و در حال حاضر قیمت این محصول در بازار ایران به یک میلیون تومان رسیده است.

به گفته وی، یک گلخانه حدود ۲۰ متری که در تابستان حرارت داخل آن در تابستان‌ها ۱۰ درجه سانتی‌گراد بیشتر از محیط بیرون می‌شود، نیازمند ۲۰ پت سلولزی است که با هزینه ۲۰ میلیون تومان خریداری خواهد شد.

مجری طرح، چالش استفاده از "پت‌های سلولزی" را یک بار مصرف بودن آن با طول عمر یک سال ذکر کرد و گفت: علاوه بر آن در مناطقی که آب دارای املاح بیشتری است، عمر مفید آن نیز به کمتر از یک سال خواهد رسید.

چابکی، از ارائه‌ راهکاری برای کاهش هزینه‌ها در بخش‌های صنعتی در این زمینه خبر داد و خاطر نشان کرد: برای این منظور پس از ۴ سال تحقیق و بررسی نسبت به تولید محصول خاصی برای جایگزین کردن آن با پت‌های سلولزی اقدام کردیم. این محصول لوله‌های سفالی است.

وی با اشاره به این نوع لوله‌ها توضیح داد: این لوله‌ها ترکیبی از خاک، تخم شربتی و خاکشیر است و پس از مخلوط شدن آن با آب، در زیر پلاستیک به مدت ۲۰ روز تا یک ماه قرار داده می‌شود تا گل خام، برای کاربردهای بعدی آماده شود.

چابکی اضافه کرد: زمانی که گل آماده شد در دستگاهی تحت فشار هیدرولیک تبدیل به لوله‌ خواهد شد و زمانی که این محصول در دمای ۱۸۰۰ درجه سانتی‌گراد پخته می‌شود، محصول نهایی لوله‌ای عاری از هرگونه انگل، میکروب و ویروس است.

وی با بیان اینکه برای استفاده از این لوله‌ها جهت ایجاد سرمایش، بر روی هم چیده می‌شوند، افزود: این مجموعه قادر است سرمایشی بیش از سرمایش اسپیلت‌ها برای محیط ایجاد کند، به گونه‌ای که تست‌های انجام شده بر روی این سیستم نشان داد که این لوله‌ها ۲۴ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد دمای محیط‌هایی چون گلخانه‌ها و مرغداری‌ها را خنک خواهند کرد که همراه با عطر خوش سفال است.

به گفته وی این سیستم ۵ درجه سانتیگراد سرمای بیشتری نسبت به اسپیلت‌ها ایجاد می‌کند.

سیستم سرمایشی و گرمایشی سفال با قابلیت تصفیه آب

مجری طرح، مصرف آب زیاد را از دیگر چالش‌های استفاده از پت‌های سلولزی دانست و ادامه داد: کاغذ و چوب (پوشال) قادر به ایجاد سرما نیستند بلکه با مصرف آب می‌توانند سرما را برای محیط فراهم کنند و این در حالی است که لوله‌های سفالی ساخته شده، علاوه بر آنکه به دلیل ساختاری که دارند می‌توانند سرمایش دو برابری برای محیط فراهم کنند، مصرف آب را نیز کاهش داده‌اند.

چابکی، حذف املاح مضر از آب را از دیگر مزایای لوله‌های سفالی نام برد و ادامه داد: در حال حاضر در مرغداری‌ها از مخازن پلاستیکی برای آب دادن به جوجه‌ها و مرغ‌ها استفاده می‌شود که بر اثر گرم شدن، املاح مضر از طریق پلاستیک به کار برده شده در این مخازن وارد آب می‌شود که این امر آنها را برای بیمار شدن آماده می‌کند که در نهایت منجر به تلفات زیادی در مرغداری‌ها خواهد شد.

وی اضافه کرد: پایلوت این طرح را در ۳ استان‌ "خراسان رضوی"، کرمان" و "یزد" که مشکل افزایش دما و کمبود آب داشتند، اجرایی کردیم؛ اجرای این سیستم هم بوی بد مرغداری‌ها را به دلیل وجود فضولات مرغ مرتفع می‌کند و هم یک بار که مرغداری به این سیستم مجهز شد، مشاهده کردیم آبی که از طریق پمپ در این سفال‌ها سیرکوله می‌شود، به مرور زمان از طریق سفال‌ها املاحی چون آهن و کلسیم به این آب اضافه می‌شود.

به گفته وی، استفاده از این سیستم، ۹۰ تا ۹۵ درصد مرگ و میر و بروز بیماری در جوجه‌ها را کاهش می‌دهد که دلیل آن، اضافه شدن املاح آهن و کلسیم به آب است.

چابکی، کاهش هزینه‌های سالیانه خرید پت سلولزی، کاهش مصرف آب و اضافه شدن املاح به آب را از مزایای بهره برداری از این سیستم دانست و خاطر نشان کرد: مطالعات ما در دو گلخانه‌ای که از این سیستم استفاده کرد، نشان داد از آنجایی با سیرکوله شدن آب بر روی سفال، املاح جذب می‌شود، برگ‌های سیفی جات کاملا روشن و براق شده ضمن آنکه محصول نهایی خوشرنگ و طعم آن واقعی بود.

این محقق، تامین هوای مطبوع در تابستان و زمستان در مرغداری‌ها، دامداری‌ها و گلخانه‌ها را از مسایل اساسی دانست و یادآور شد: اکثر گلخانه‌ها در مناطقی چون شهرستان "فردوس" خراسان جنوبی به دلیل آنکه سهمیه گازوئیل ندارند، در زمستان‌ها بلا استفاده هستند، چون امکان تامین هوای گرم در آن‌ها وجود ندارد ولی با استفاده از این سفال‌ها این چالش را برای آنها مرتفع کردیم.

وی با بیان اینکه میزان سرمایش این سفال‌ها ۱۲ درصد از پت سلولزی وارداتی بیشتر است، طول عمر آن را مادام العمر دانست و گفت: این محصول ۲۰ سال گارانتی و خدمات پس از فروش دارد.

چابکی کاربرد دیگر این سفال‌ها را به غیر از ایجاد سرمایش، گرمایش عنوان کرد و توضیح داد: برای این منظور المنت‌هایی طراحی شد که در میان سفال‌های چیده شده بر روی هم قرار می‌گیرد و با ۵ ساعت کار کردن به مدت ۲۰ ساعت گرما را برای محیط فراهم می‌کند. دلیل این امر آن است که سفال‌ها دما را ذخیره و به تدریج در محیط رها می‌کنند.

این فعال حوزه انرژی میزان مصرف آب در کولرهای آبی را در هر ساعت۳۰ لیتر دانست و یادآور شد: این در حالی است که مصرف آب در این سیستم سفالی ۶۷ درصد کاهش داده است.

وی کاربرد دیگر این محصول را تامین آب به عنوان کود مایع طبیعی برای گیاهان دانست و اظهار کرد: در هربار آبیاری با سفال، املاح مفید به گیاه تزریق می‌شود ضمن آنکه آب دارای املاح در دامداری‌ها موجب تقویت آنها در برابر امراض خواهد شد.

چابکی با اشاره به استقبال جامعه از این محصول، خاطر نشان کرد: اخیرا تقاضایی از یکی از مرغداری‌های استان سیستان و بلوچستان برای ما ارسال شد. در این مرغداری‌ها به دلیل گرمای هوا و افزایش تلفات، تقاضا داشتند که طرح سفال در این استان اجرایی شود؛ چرا  که سفال قادر است چالش‌های این استان را در این زمینه برطرف کند.